بررسی میزان همخوانی عبارت های جستجوی کاربران با اصطلاحات پیشنهادی مقالات پایگاه های اطلاعاتی لاتین و تحلیل ساختار واژگانی این اصطلاحات بر اساس روابط اصطلاحنامه ای

هدف اصلی پژوهش حاضر اینست که به بررسی میزان همخوانی عبارت های جستجوی کاربران با اصطلاحات پیشنهادی ارائه شده در انتهای مقالات پایگاه های اطلاعاتی لاتین که همراه با سایر اطلاعات پیشینه کتابشناختی همراه است، به منظور درک میزان کارآمدی انواع مختلف آن ها بپردازد. بررسی میزان آشنایی و استفاده کاربران از این اصطلاحات در مقایسه با سایر منابع انتخاب کلیدواژه های جستجو در فرایندهای جستجو و بسط آن هدف دیگر این پژوهش است. همچنین به منظور مقایسه جایگاه وا‍ژگانی در مقایسه با اصطلاحنامه که در ساختار پایگاه های اطلاعاتی برای سالیان موجود بوده اند، اما استفاده نمی شده اند، ساختار واژگانی این اصطلاحات بر اساس روابط اصطلاحنامه ای مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی است و به صورت پیمایشی و تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه اول این پژوهش جهت بررسی اصطلاحات پیشنهادی عبارتند از پایگاه های اطلاعاتی لاتین عمومی و تخصصی که کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد مشترک شده است و جامعه دوم پژوهش جهت بررسی بهره گیری کاربران از این اصطلاحات در فرایندهای جستجو و بسط آن، کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد می باشند. بر این اساس، دو پایگاه اطلاعاتی ابسکو و آی تریپل ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین 384 نفر به پرسشنامه محقق ساخته پاسخ گفتند و 384 اصطلاح پیشنهادی از هر پایگاه اطلاعاتی به منظور تعیین ساختار واژگانی و روابط اصطلاحنامه ای انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد، در پایگاه ابسکو، بیشترین میزان همخوانی اصطلاحات موضوعی از نوع همخوانی نسبی (7/43 درصد) و بیشترین میزان همخوانی کلیدواژه های نویسندگان، همخوانی کامل (2/60 درصد) است. در پایگاه آی تریپل ای، بیشترین میزان همخوانی در اصطلاحات آی تریپل ای، همخوانی نسبی (5/51 درصد) ، در اصطلاحات کنترل شده اینسپک، همخوانی نسبی (7/57 درصد) ، در اصطلاحات کنترل نشده اینسپک، همخوانی کامل (9/55 درصد) و در کلیدواژه های نویسندگان، همخوانی نسبی (2/48 درصد) می باشد. بین میزان همخوانی کلیدواژه های جستجوی کاربران با کلیدواژه های نویسندگان ، در پایگاه ابسکو و آی تریپل ای، تفاوت معناداری مشاهده شد. در میزان پذیرفته شدن کلیدواژه های نویسندگان در اصطلاحنامه مربوط به همان پایگاه، در بین دو پایگاه اطلاعاتی تفاوت مشاهده شده است. بیشترین رابطه کشف شده در بین تمامی اصطلاحات پیشنهادی، رابطه اخص است. همچنین یافته ها نشان دادند، میزان آشنایی و استفاده کاربران از اصطلاحات پیشنهادی مقالات بعد از ابزارهای جستجو، از سایر امکانات پایگاه اطلاعاتی بیشتر است. همچنین اولویت کاربران در استفاده از اصطلاحات پیشنهادی مقالات به منظور انتخاب کلیدواژه های جستجو در مرحله شروع به جستجو و مرحله بسط جستجو، بعد از دانش شخصی و کتاب ها و مجلات تخصصی بیش از سایر موارد است. کاربران ناآگاهی از وجود اصطلاحات پیشنهادی، ناآگاهی از اهمیت اصطلاحات پیشنهادی، مطلوبیت نحوه نمایش این اصطلاحات و عدم احساس نیاز به این اصطلاحات را به ترتیب مهمترین دلایل عدم بهره گیری و یا بهره گیری کم خود از این اصطلاحات می دانند و روش های آموزشی از جمله استفاده از راهنمای پایگاه اطلاعاتی و برگزاری کلاس های آموزشی را بدین منظور مناسب است.